Bincangkan usaha-usaha James Brooke untuk meluaskan pengaruhnya ke atas negeri Sarawak

Pengenalan
James Brooke merupakan seorang pedagang bebas yang datang berniaga ke negeri Sarawak. Beliau merupakan seorang bekas tentera Syarikat Hindia Timur Inggeris. Kedatangannya ke Sarawak sebenarnya bukan sahaja untuk berniaga tetapi mencari peluang untuk menguasai Sarawak. Beliau berhasrat untuk menguasai Sarawak kerana terpengaruh dengan idea kejayaan Raffles di Singapura serta Francis Light di Pulau Pinang.

Peluang untuk menguasai Sarawak mula terbuka luas apabila berlakunya pertikaian masyarakat Sarawak yang dipimpin oleh Dato’ Patinggi Ali. Sarawak pada ketika itu berada dibawah pentadbiran Pangeran Indera Mahkota iaitu wakil pemerintah Kesultanan Brunei di Sarawak. Malangnya pentadbiran Pangeran Indera Mahkota tidak disenangi oleh masyarakat tempatan. Beliau telah mengenakan cukai yang tinggi dan melaksanakan kerahan tenaga. Keadaan ini menyebabkan Dato’ Patinggi Ali menentang dasar yang diperkenalkan itu.

Sultan Brunei, Sultan Omar Ali Saifuddin telah menghantar Pangeran Muda Hashim untuk menamatkan pemberontakan namun usaha itu gagal. Pangeran Muda Hasyim meminta bantuan James Brooke dan berjanji akan melantik beliau sebagai gabenor jika berjaya menamatkan pemberontakan. Kejayaan James Brooke menamatkan pemberontakan membawa kepada perjanjian antara James Brooke dengan Pangeran Muda Hashim pada September 1841. Dengan ini James Brooke dengan rasminya menjadi Gabenor Sarawak. Pada tahun 1842, James Brooke telah mendesak sultan Brunei mengiktiraf Perjanjian 1841. Lanjutan daripada itu, pada tahun 1846 sultan Brunei telah menyerahkan Sarawak meliputi kawasan dari Tanjung Datu hingga ke kawasan di antara sungai Semarahan dan Sungai Sadong.

James Brooke mula bertindak meluaskan kawasan pangaruhnya di luar kawasan yang ditetapkan oleh Sultan Brunei. Beliau mula menguasai Mukah yang kaya dengan pengeluaran sagu. Beliau seterusnnya mendirikan kota di Sarekei atas alasan untuk menjaga keamanan di kawasan itu. Antara tahun 1853 hingga tahun 1861, James Brooke semakin berkuasa apabila kawasan pentadbiran Sultan Brunei telah jatuh ke tangannya. Antara kawasan tersebut ialah Sungai Sadong,Saribas,Samarahan,Serian,Sekrang dan kawasan Rajang hingga ke Tanjung Kidurong

James Brooke telah menguasai kawasan di luar kawasan yang dibenarkan dengan alasan untuk menghapuskan lanun yang boleh mengancam perdagangan. Campur tangan James Brooke di Mukah bermula apabila Gabenor Mukah iaitu Pangeran Ersat telah dibunuh oleh sepupunya Pangeran Mat Usin. Oleh kerana bimbang tindak balas akan berlaku, Pangeran Mat Usin lari ke Kuching meminta bantuan James Brooke. James Brooke juga Berjaya mempengaruhi Sultan Brunei iaitu Sultan Abdul Mukmin supaya menghalau Syarif Masahor dari Sarekei. James Brooke kemudiannya Berjaya menguasai Mukah.

Untuk menguatkan lagi kekuasaan James Brooke, beliau telah mendirikan kubu-kubu pertahanan di Sarekei, Lingga, Kanowit, dan Sekrang. Dalam masa yang sama cukai beras dan garam dikenakan ke atas penduduk sekitarnya. Keadaan ini membangkitkan kemarahan pemimpin tempatan. Bagaimanapun James Brooke sudah bersedia menghadapi segala cabaran. Pada tahun 1843 hingga 1846, James Brooke talah melancarkan beberapa serangan ke atas pertempatan pribumi dengan mendapat bantuan daripada Angkatan Tentera Laut British. Antara tahun 1853 hingga 1861, James Brooke telah Berjaya mendapatkan kawasan pengaruh Sultan Brunei di Sarawak seperti Sadong, Saribas, Rajang, Lingga, Sekrang dan Tanjung Kidurong. Pada tahun 1895 James Brooke Berjaya mendapatkan Limbang secara tipu helah.

Sebenarnya penguasaan James Brooke diperkukuhkan lagi dengan perjanjian yang ditandatangani dengan pihak British pada tahun 1888. Menurut perjanjian ini British akan melindungi keluarga Brooke daripada serangan musuh, disamping itu Sarawak menjadi negeri naungan British. Dengan ini Brooke Berjaya memerintah Sarawak dengan bebas dan menguasai hal ehwal luar.

Penutup

Kedatangan James Brooke telah membawa perubahan pentadbiran daripada kesultanan Brunei kepada pentadbiran James Brooke. Pentadbiran bercorak Barat ini telah menimbulkan perasaan tidak puas hati dikalangan pemimpin tempatan yang akhirnya membawa Sarawak ke bawah pentadbiran langsung ditangan James Brooke

Bincangkan reaksi orang Melayu di Perak terhadap Sistem Residen pada tahun 1874 hingga 1875.

Melalui Perjanjian Pangkor yang ditandatangani pada tahun 1874, Sultan Abdullah telah dilantik oleh British menjadi Sultan Perak. Berdasarkan perjanjian ini jelas dinyatakan bidang tugas serta peranan sultan dan residen. Baginda juga bersetuju bahawa seorang Residen British harus ditempatkan di Negeri Perak. Dalam hubungan ini sultan seharusnya mempunyai bidang kuasa dalam semua segi dan residen hanya berperanan sebagai penasihat dalam bidang politik sahaja. Hal-hal yang berkaitan dengan agama Islam dan adat istiadat diberikan sepenuh kuasa ke atas sultan. Residen pertama di Perak ialah J.W.W. Birch. Beliau telah banyak membawa perubahan yang bukan sahaja dalam soal politik, malah meliabtkan juga soal adat yang sepatutnya tidak perlu dilakukan oleh beliau. Atas sebab inilah mengapa beliau ditentang dengan hebatnya oleh orang Melayu Perak sehingga menyebabkan Birch dibunuh di Pasir Salak.

Perbezaan sudut pandangan oleh Birch dan orang Melayu telah membawa malapetaka kepada beliau. Birch telah campur tangan dalam adat resam orang Melayu Perak. Bagi British, adat merupakan perkara biasa yang tidak dianggap undang-undang, tetapi bagi orang Melayu, adat merangkumi keseluruhan cara hidup. Dengan kejahilan ini, Birch telah melakukan perubahan dalam beberapa perkara yang dianggap sebagai adat bagi orang Melayu Perak, tetapi sebagai hal-hal pentadbiran dan kenegaraan kepada British.

Perlantikan Sultan Abdullah oleh British sebenarnya tidak disenangi oleh pembesar-pembesar Melayu. British telah campur tangan dalam sistem penggantian Sultan di Perak. Berdasarkan adat Melayu, seseorang Sultan mesti dipilih oleh pembesar-pembesar Melayu, tetapi Sultan Abdullah telah dilantik oleh British. lni bermakna, pelantikan Sultan Abdullah adalah tidak sah daripada kaca mata pembesar Melayu Perak. Oleh itu, boleh dikatakan bahawa masalah pewarisan takhta Negeri Perak tidak dapat diselesaikan.

British juga telah campur tangan dalam urusan pungutan cukai dan mewujudkan satu khazanah pusat yang akan dikelolakan oleh orang British sendiri. lni secara langsung telah menghalang Sultan dan pembesar daripada memungut cukai. Mengikut adat Melayu, mereka berhak ke atas pungutan cukai di daerah mereka sendiri kerana cukai merupakan sumber pendapatan utama mereka.

Birch juga telah melarang penyimpanan hamba. Bagi masyarakat Melayu tradisonal, tenaga hamba merupakan sumber ekonomi kepada Sultan dan pembesar. Jumlah hamba seseorang Sultan dan pembesar mencerminkan kedudukan sosial dan martabat mereka. Oleh yang demikian, bolehlah dikatakan bahawa Birch telah melanggar syarat-syarat Perjanjian Pangkor.

Sultan dan pembesar juga dilarang menghakimi kes-kes jenayah di kawasan mereka. Semua ini akan dijalankan oleh British di mahkamah-mahkamah tertentu. ini juga satu langkah yang telah melanggar syarat Perjanjian Pangkor kerana hak kehakiman adalah hak Sultan dan pembesar.

Banyak perkara baru telah diperkenalkan oleh British. Hal ini telah membebankan masyarakat Melayu. Berbagai-bagai jenis cukai dikenakan. Contohnya. cukai ke atas perahu penumpang dan perahu dagang. Perahu yang boleh memuatkan tiga orang dikenakan cukai sebanyak 50 sen. Perahu penangkapan ikan sebanyak 50 sen dan perahu dagang sebanyak seringgit. Orang yang melanggar peraturan ini akan dikenakan denda sebanyak 20 ringgit dan perahu mereka akan dirampas.

Padi juga dikenakan cukai baru. Hak membawa senjata juga dikenakan bayaran lesen. Begitu juga dengan aktiviti memotong kayu dan atap, candu, judi, dan arak. Undang-undang Awam telah diperkenalkan untuk menguatkuasakan peraturan-peraturan tensebut.

Birch telah membatalkan pajakan Sultan Abdullah kepada saudagar Lee Cheng Tee. Kemudiannya, Birch mengenakan cukai ke atas minuman keras dan candu kepada Lee Cheng Tee dan rakan-rakannya.

Dalam keadaan yang tegang ini, Birch telah bertindak kasar terhadap Sultan Abdullah dan pembesar-pembesar lain. Birch tidak peka terhadap kehendak dan perasaan masyarakat Melayu Perak. Beliau tidak menghormati adat Melayu dan ada kalanya telah bertindak biadap. Sultan Abdullah dipaksa dan diugut supaya menandatangani surat pengisytiharan penyerahan kuasa kepada Residen pada tahun 1875. Sekiranya Sultan Abdullah enggan, baginda akan digantikan dengan Raja Yusof. ini jelas telah mencabar kedaulatan dan kewibawaan Sultan. Selain itu, Sultan Abdullah pernah dimarahi oleh Birch apabila baginda ke rumah Birch untuk menuntut hamba abdinya yang telah melarikan diri. Rayuan pembayaran ganti rugi juga telah ditolak oleh Birch.

Menteri Larut, iaitu Ngah Ibrahim juga berasa kecewa. Beliau tidak boleh bertindak bebas kerana berada di bawah kawalan Penolong Residen, iaitu Kapten Speedy.

Sistem Residen di Perak gagal dan ditentang dengan hebatnya oleh orang Melayu. Kedudukan, kewibawaan, dan kebesaran Sultan dan pembesar turut terjejas. Ini diburukkan lagi oleh sikap Birch yang kasar dan biadap. Kemuncak penentangan terhadap Sistem Residen ialah pembunuhan Birch di Pasir Salak.

Bincangkan faktor-faktor dan kesan-kesan Perjanjian Inggeris-Belanda pada tahun1824

British dan juga Belanda merupakan dua kuasa Barat yang paling berpengaruh di kawasan kepulauan Melavu. Kedua-dua kuasa berusaha untuk mengukuhkan kekuasaan dan juga pengaruh mereka. Fenomena ini telah menyebabkan wujudnya persaingan antara keduanya untuk mendapatkan wilayah kekuasaan. Termaterinva Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 menjadi titik awal pembentukan kerjasama antara British dengan Belanda di rantau Asia Tènggara. Perjanjian tersebut telah menamatkan segala persaingan dan permusuhan antara dua kuasa barat tersebut. Malahan perjanjian tersebut telah mendorong kedua-dua kuasa untuk mengukuhkan kekuasaan di Asia Tenggara.

Perjanjian Inggeris-Belanda sebenarnya satu usaha yang dibuat oleh kedua-dua buah negara tersebut bagi menamatkan persaingan mereka di Timur. Sebelum ini kedua-dua kuasa ini seringkali bertelagah dan bermusuhan terutamanya dari segi monopoli perdagangan dan perluasan kuasa di Hindia Timur. Sesungguhnya pertelagahan sedemikian amat merugikan kerana tumpuan perdagangan mereka menjadi terjejas. Bagi mengatasi masalah ini berlarutan maka kedua-dua belah pihak berusaha membuat perjanjian persahabatan dan dalam masa yang sama dapat mengelakkan peperangan antara British dengan Belanda.

Dengan hubungan dua hala yang erat ini dapat membendung kebangkitan Perancis yang berusaha membina empayar di Timur. Britain memerlukan sekutunya khususnya Belanda untuk menyekat kemaraan Perancis di Timur. Selaian itu, hubungan Britain dengan Negara-negara Eropah yang lain semakin merosot, oleh itu adalah diharapkan dengan perjanjian ini, Belanda akan menjadi Negara penampan terhadap musuh-musuh yang ingin menyerang Britain. Dengan termeterainya perjanjian ini juga dapat mewujudkan hubungan baik antara kedua-dua belah pihak bukan sahaja di Eropah, malahan di Asia Tenggara

Bagi pihak Belanda pula, perjanjian ini perlu kerana Negara tersebut telah menerima bantuan kewangan daripada Britain. Ini berlaku ketika Syarikat Hindia Belanda mengalami masalah kewangan yang teruk dan hampir mengalami kemuflisan. Dalam keadaan yang sedemikin Britain tampil memberi bantuan pinjaman. Masalah kewangan ini timbul kerana kemerosotan perdagangan dan ketidakcekapan pentadbiran syarikat tersebut. Amalan rasuah dikalangan para pegawai Belanda membuktikan ketidakcekapan pentadbiran. Selaian itu bantuan kewangan juga diberikan oleh Britain untuk membiayai peperangan antara Belanda dengan Perancis.

Perjanjian Inggeris-Belanda juga turut dapat menyelesaikan masalah yang melibatkan Sumatera dan Singapura. Pembukaan Singapura oleh Raffles pada tahun 1819 mendapat bantahan daripada Belanda. Inggeris juga telah membuka pertempatan di Sumatera. Pembukaan kedua-dua kawasan tersebut telah menimbulkan ketegangan kedua-dua belah pihak. Kesan daripada pembukaan Singapura oleh Inggeris menyebabkan perdagangan Belanda mengalami kemerosotan yang mendadak. Malahan Belanda mendakwa Singapura dibawah kuasanya memandangkan lokasinya yang berhampiran dengan Kepulauan Riau yang dikuasai oleh Belanda. Pihak Inggeris telah mengaut keuntungan sebanyak 4 juta pound hasil perdagangan di Singapura pada tahun 1820. Kedudukanya yang strategic menyebabkan Belanda turut berminat untuk menduduki pulau tersebut. Sebagai jalan penyelesaian perjanjian Inggeris Belanda ditandatangani yang mana memihak kepada Inggeris.

Perjanjian ini telah memberi kesan yang besar dari pelbagai sudut. Dari segi politiknya Kepulauan Melayu terbahagi kepada dua berdasarkan kekuasaan Inggeris dan Belanda. Berdasarkan perjanjian tersebut, kawasan Selatan Singapura berada di bawah kekuasaan Belanda manakala di bahagian utara Singapura menjadi milik Inggeris. Kedua-dua belah pihak tidak boleh membuat perjanjian dengan mana-mana negeri yang berdada di luar wilayah masing-masing. Ini menunjukkan Belanda melepaskan Tanah Melayu kepada Inggeris manakala Inggeris melepaskan Sumatera kepada Belanda.

Perpecahan empayar Johor-Riau turut berlaku kesan daripada perjanjian ini. Kepulauan Riau dikuasai oleh Belanda manakala Johor menjadi wilayah Inggeris. Dalam perjanjian ini juga dinayatakan bahawa kedua-dua wilayah tersebut tidak lagi mempunyai hubungan politik dan ekonomi. Keadaan ini telah membawa kepada kemerosotan Kerajaan Riau akibat daripada tekanan daripada pihak Belanda di Indonesia.

Dengan perpecahan ini juga Tanah Melayu dikuasai sepenuhnya oleh British. Ini bermakna kuasa Barat yang lain tidak akan mencabar dan mengugat kekuasaan Inggeris di Tanah Melayu. British bebas membuat sebarang hubungan politik dengan negeri-negeri Melayu. Ini terbukti dengan campur tangan British di Tanah Melayu untuk menguasai ekonomi terutamanya bijih timah. Penguasaan Inggeris bukan sahaja dari segi ekonomi malahan juga politik. Ini terbukti apabila Inggeris campur tangan dalam hal ehwal politik tempatan dengan memperkenalkan system residen. Tujuannya adalah untuk menguasai system pentadbiran dan pemerintahan negeri-negeri Melayu agar kestabilan dapat dicapai dan pada akhirnya kegiatan ekonomi mereka akan berjalan lancer tanpa ada gangguan.

Kesan daripada perjanjian ini menyebabkan kegiatan perlanunan berleluasa di Kepulauan Borneo. Keadaan ini disebabkan oleh ketiadaan usaha antara British dan Belanda untuk menghapuskannya. Kedua-dua belah pihak tidak bekerjasama kerana sibuk menguasai wilayah masing-masing. Kemunculan lanun berleluasa juga disebabkan oleh Inggeris dan Belanda, kerana kesan daripada campur tangan Negara ini telah menyebabkan para pembesar kehilangan kekuasaan politik dan ekonomi. Mereka bertindak balas dengan menyerang kapal-kapalk milik asing yang melalui perairan Selat Melaka dan Borneo

Perjanjian Brirish-Belanda 1824 telah menunjukkan bahawa kedua-dua kuasa Barat telah mengukuhkan kedudukan di Tanah Melayu dan Indonesia. British terus menguasai Tanah Melayu tanpa gangguan daripada Belanda yang telah melepaskan semua wilayahnya. Namun kedua-dua pihak masih bersaing dalam bidang ekonomi memandangkan mereka masih menjalankan kegiatan tersebut di luar wilayah. Hubungan antara wilayah Indonesia dan Tanah Melayu turut terputus dengan termeterainya perjanjian tersebut.

Bincangkan peranan adat, peraturan dan undang-undang yang diamalkan oleh masyarakat Melayu tradisional.

Hukum adat dan peraturan merupakan amalan yang dilakukan dalam sesebuah masyarakat sehingga ia menjadi sebati dalam kehidupan masyarakat. Amalan ini dapat dilihat daripada adat resam yang diamalkan secara turun temurun. Manakala undang-undang pula lebih merupakan peraturan bertulis yang bertujuan untuk menjaga hak dan kepentingan pemerintah dan ahli keluarganya. Bagaimanapun hukum adat, peraturan dan undang-undang ini penting bagi mengawal perlakuan masyarakat, sekaligus dapat membentuk masyarakat yang harmoni.

Sesungguhnya adat, peraturan dan undang-undang penting dalam kehidupan masyarakat tradisional. Dengan adanya peraturan dan undang-undang, masyarakat akan sentiasa patuh dan sentiasa berhati-hati dalam apa sahaja tindakan yang akan dilakukan. Ini bermakna adat, peraturan dan undang-undang merupakan garis panduan yang mesti dipatuhi dalam masyarakat tradisional. Sesiapa yang melanggar adat dan peraturan sudah tentu akan dikenakan hukuman. Misalnya seseorang yang tidak menurut perintah raja akan dikenakan hukuman. Dalam soal peraturan dan adat pula pelanggarannya akan membawa seseorang itu dipandang serong atau dipulaukan dalam sesebuah masyarakat. Dengan adanya peraturan-peraturan sebegini, keselamatan rakyat terjamin dan seterusnya negara akan aman dan makmur

Disamping itu masyarakat tradisional terkenal dengan sopan santun yang tinggi. Seseorang yang mempunyai nilai budi yang tinggi akan disanjung dan disebut namanya dalam masyarakat sehinggakan dalam soal pemilihan jodoh, orang yang mempunyai budi pekerti yang tinggi menjadi satu syarat dalam pemilihan menantu. Dalam soal menjaga ketertiban dalam masyarakat ini jelas sekali bagaimana orang-orang yang lebih tua akan mendidik dan mengasuh bagaimana untuk menghormati orang tua, orang yang lebih muda mesti menghormati orang yang lebih tua, kanak-kanak tidak boleh mencampuri perbualan orang tua dan jika ini berlaku maka seseorang itu dianggap biadap.segala adat dan peraturan ini jelas sekali mendidik generasi muda supaya menjaga ketertiban agar dipandang mulia disisi masyarakat.

Undang-undang dan adat yang terdapat dlm masyarakat digunakan untuk menjaga dan mengukuhkan kedudukan golongan pemerintah iaitu raja dan pembesar. Ini dapat dibuktikan dalam HKM, Undang-undang Pahang dan Undang-undang Johor jelas memperlihatkan keistimewaan raja dan larangan-larangan kepada rakyat jelata. Contohnya larangan memakai pakaian kuning, menggunakan bahasa dalam dan sebagainya adalah bertujuan agar masyarakat menghormati, dan menyanjung raja. Kedudukan raja ini diperkukuhkan lagi dengan konsep daulat dan derhaka sehingga rakyat tidak boleh mempersoalkannya.

Dalam hukum adat, peraturan dan undang-undang jelas sekali memperlihatkan peraturan-peraturan yang mesti dipatuhi. Misalnya dalam Hukum Kanun Melaka disenaraikan peraturan-peraturan yang meliputi semua aspek kehidupan yang merangkumi perkara-perkara seperti adat lembaga, perbuatan jenayah, dan undang-undang awam. Semua peraturan ini menjadi panduan dan penyelewengan undang-undang ini akan dikenakan tindakan hukuman. Tindakan menghukum kepada pesalah secara tidak langsung memberi amaran kepada sesiapa yang melanggar undang-undang dan dalam masa yang sama melatih rakyat berdisiplin dan mengikut peraturan.

Undang-undang dan adat dapat menentukan tanggungjawab dan hak setiap anggota masyarakat dalam masyarakatnya. Tanggungjawab dan hak setiap anggota masyarakat tidak boleh dipersoalkan kerana telah termaktub dalam undang-undang dan adat. Contohnya dlm UULM telah dinyatakan bidang tugas nakhoda, jurumudi,jurubatu, malim dan kiwi.

Sebagai kesimpulan, jelaslah bahawa Hukum Adat peraturan dan undang-undang memberi sumbangan yang besar dalam masyarakat Melayu. Ia meliputi dalam semua aspek kehidupan. Pengamalannya menjamin keharmonian, kesejahteraan dan keamanan dalam masyarakat Melayu tradisional

Kepercayaan dan Agama masyarakat Melayu Tradisional di Tanah Melayu

Masyarakat Melayu tradisional di Tanah Melayu sebelum kedatangan Barat mengamalkan pelbagai bentuk agama dan kepercayaan yang mempengaruhi kehidupan mereka. Bincangkan

Pengenalan
• Amalan agama dan kepercayaan yang diamalkan oleh masyarakat Melayu tradisional di Tanah Melayu membuktikan bahawa masyarakat Melayu ketika itu sudah memiliki tamadun yang tinggi.
• Kepercayaan masyarakat Melayu pada peringkat awalnya berbentuk animisme. Ia kemudiannya berkembang dengan meluas kepada kepercayaan agama Hindu dan Buddha. Bagaimanapun kepercayaan ini mula merosot apabila Islam tersebar meluas di kalangan masyarakat Melayu.

Isi-isi penting
Kepercayaan animisme
• Kepercayaan animisme merupakan bentuk kepercayaan paling awal sebelum kehadiran agama lain. kepercayaan ini berhubung kait dengan alam semula jadi.
• Mereka percaya semua benda di dalam dunia ini mempunyai roh atau semangat yang mempengaruhi kehidupan manusia sama ada baik atau buruk.
• Roh atau semangat ini perlu dipuja agar membawa kebaikan dan menambahkan rezeki. Keadaan ini telah mempengaruhi kehidupan mereka kerana terdapatnya aktiviti-aktiviti memuja pantai atau semangat padi bagi menjamin keselamatan dan menambahkan hasil padi.
• Dengan ini timbullah konsep pantang larang, adat istiadat, undang-undang, kebudayaan dan sebagainya. Bagi memuja semangat ini lahirlah tarian,nyanyian,drama,muzik ,unsur mainan,mentera,adat menanam,adat kematian dan sebagainya yang ada hubungan dengan kepercayaan itu.
• Kemunculan unsur budaya seperti tarian,nyanyian,unsur mainan dan sebagainya sebenarnya berasaskan kepada kepercayaan kuasa ghaib seperti memuja semangat padi,hantu laut dan sebagainya. unsur ini menjadi hiburan dan mainan yang pada asalnya merupakan upacara yang berkaitan dengan kuasa ghaib. Contohnya Main Puteri, Main Dewa, memutus ubat dan sebagainya.
• Berkaitan dengan unsur mainan dan tarian tadi maka lahirlah upacara jampi serapah yang betujuan untuk melindungi permainan daripada segala bencana dan menghalau jin dan hantu daripada menggangu persembahan. Setiap persembahan ada peraturan dan pantang larang kerana asal usul sesuatu jenis persembahan selalunya dihubungkait dengan kuasa ghaib.
• Dengan wujudnya pelbagai kepercayaan tersebut maka wujud satu golongan masyarakat yang dihubungkaitkan dengan upacara-upacara pemujaan seperti dukun,tabib,pawang,nenek kebayan dan sebagainya yang bertanggungjawab memulih diri seseorang yang dipercayai disampuk atau hilang semangat.
• Terdapat juga bentuk kepercayaan terhadap roh orang yang sudah mati. Mereka percaya individu yang semasa hidupnya mempunyai kuasa hebat apabila mati akan tetap memberi perlindungan. Berdasarkan kepercayaan inilah masyarakat tempatan memuja roh si mati agar dapat memberi perlindungan.

Agama Hindu-Buddha
• Pengaruh agama Hindu pula dikatakan tersebar sejak abad ke 6 lagi yang dibawa oleh pedagang India. Penyebaran agama ini berkembang pesat apabila kedatangan golongan Brahmin dan penerimaan agama ini oleh golongan pemerintah.
• Ajaran ini diterima oleh pemerintah kerana agama ini berpegang teguh kepada konsep Dewaraja iaitu raja adalah tuhan dibumi yang sekaligus memperkukuhkan kedudukan raja sebagai pemerintah.
• Sebagai contoh, terdapat dua buah kerajaan Hindu di Tanah Melayu iaitu kerajaan Langkasuka dan kerjaaan Kedah Tua. Disamping itu terdapatnya penyembahan Dewa Siva dan Vishnu, yang dapat dilihat daripada pembinaan Candi Bukit Batu Pahat dan Candi Bukit Pendiat di Lembah Bujang, Kedah.
• Agama Buddha pula turut tersebar di kalangan masyarakat tempatan dan ia mempunyai pertalian dengan agama Hindu. Ini disebabkan agama ini mengalami pengubahsuain dengan unsur-unsur agama Hindu
• Agama ini diasaskan oleh Sidharta Gautama di India. Agama ini melarang manusia melakukan kekejaman kerana ia tidak mendatangkan sebarang kebaikan.
• Ajaran agama Buddha ini mudah diterima kerana anggapan mereka bahawa pengasas agama Buddha merupakan penjelmaan kembali salah satu daripada Dewa Hindu. Dengan ini masyarakat tempatan mula menganuti pencampuran agama Hindu dan Buddha.
• Sesungguhnya agama Hindu dan Buddha telah meninggalkan kesan yang besar terhadap masyarakat tempatan dari aspek keagamaan,pemerintahan,pentadbiran,kesusasteraan dan bahasa.
• Dari segi pemerintahan konsep raja mula digunakan. Amalan pertabalan di raja mempunyai kaitan dengan unsur Hindu-Buddha yang disempurnakan oleh golongan Brahmin. Sehubungan dengan itu lahirlah konsep dewaraja, unsur kesaktian,mitos dan lagenda untuk memperkukuhkan kedudukan raja.
• Contoh yang lain dapat dilihat dalam bidang kesusasteraan dimana masyarakat tempatan mula terpengaruh dengan epic Ramayana dan Mahabharata yang kemudiannya lahirlah bentuk penceritaan lisan,mitos dan teater seperti wayang kulit.

Agama Islam
• Kedatangan agama Islam pada abad ke 7 telah menghakis sebahagian amalan kepercayaan Hindu Buddha yang telah lama bertapak di Tanah Melayu
• Agama Islam disebarkan oleh golongan pedagang dan pendakwah Islam dari Asia Barat.
• Ajaran Islam menekankan dua aspek penting iaitu Akidah dan Syariah. Akidah ialah kepercayaan seluruh jiwa raga terhadap keEsaan Allah manakala syariah merupakan perundangan dan hukum Islam berdasarkan Al Quran dan Hadis.
• Ajaran Islam berlandaskan kepada lima Rukun Islam dan enam Rukun Iman yang wajib diketahui oleh penganutnya.
• Kedatangan agama Islam telah membawa perubahan yang besar dalam politik, perundangan, ekonomi, dan budaya masyarakat Melayu.
• Dari segi politik jelas dapat dilihat dengan penggunaan gelaran pemerintah iaitu raja telah digantikan dengan gelaran sultan. Malahan sultan dianggap sebagai ketua agama Islam. Segala upacara rasmi didahului dengan doa. Pemimpin agama merupakan penasihat sultan dalam hal-hal mengenai hukum syarak atau hal berkenaan dengan agama Islam.
• Dari segi perundangan hukum syarak digunakan berpandukan al-Quran dan al-Hadis
• Dalam aspek perniagaan, Islam mengharamkan riba dan menggalakkan umatnya mencari rezeki yang halal.
• Disamping itu amalan zakat dan fitrah sedikit sebanyak telah membantu golongan yang kurang berkemampuan untuk menjalani kehidupan
• Dari segi sosial pula wujudnya semangat jihat bagi memilihara kesucian agama Islam daripada penjajahan Barat. Malah Islam menggalakkan umatnya sentiasa bersyukur dengan kurniaan Allah.
• Dari segi adat pula didapati terdapat pengubahsuaian daripada unsur Hindu-Buddha kepada unsur keislaman seperti perkahwinan,adat turun tanah,melenggang perut,berkhatan dan sebagainya.
• Adat bercukur dimulakan dengan berzanji dan marhaban iaitu bacaan mengenai kisah kelahiran dan kebesaran nabi Muhammad. Upacara ini diakhiri dengan bacaan tahlil dan doa selamat sebagai mengucap syukur kepada Allah.
• Pada peringkat awal Islam, pengajian al-Quran menjadi asas kepada system pendidikan awal ketika itu. Disamping itu mereka belajar sembahyang dan fardu ain. Biasanya mereka belajar di sekolah pondok

Penutup
• Walaupun terdapat pelbagai bentuk kepercayaan di kalangan masyarakat tempatan, namun amalan animisme tetap subur dan terus dipercayai.
• Penyebaran agama Hindu-Buddha serta Islam telah memberi kesan yang besar dalam kehidupan masyarakat Melayu terutamanya dalam aspek kesenian.
• Kedatangan Barat telah menambahkan lagi agama masyarakat di Tanah Melayu iaitu agama Kristian.

Undang-undang Melaka dan Undang-undang 99 Perak

Bincangkan peranan adat dan undang-undang dalam masyarakat Melayu tradisional dan nyatakan ciri-ciri yang terdapat dalam Undang-undang Melaka dan Undang-undang 99 Perak.

Pengenalan
• Adat penting dalam maysarakat Melayu tradisional kerana ia dijadikan sebagai panduan hidup masyarakat kea rah keharmonian hidup.
• Adat berkaitan dengan hal tatacara, peraturan, larangan dan upacara-upacara yang mesti dipatuhi.
• Undang-undang pula sebenarnya wujud bersumberkan daripada adat yang diwarisi itu. Setiap negeri boleh dikatakan ada undang-undang bertulisnya sendiri antaranya Undang-undang Melaka dan Undang-undang 99 perak.

Isi-isi penting
• Adat memainklan peranan penting mengawal tingkahlaku masyarakat dan dengan ini keselamatan anggota masyarakat terjamin.
• Adat juga boleh mengeratkan hubungan persaudaraan dikalangan anggota masyarakat. Sebagai contoh pembahagian harta warisan keluarga dapat menjamin hak seseorang dalam masyarakat. Adanya panduan ini dapat mengelakkan peristiwa yang tidak diingini dalam masyarakat.
• Selain itu undang-undang dan adat digunakan oleh pihak pemerintah untuk mengukuhkan kedudukan mereka dalam system pemerintahan. Sebagai contoh Hukum Kanun Melaka jelas dinyatakan larangan-larangan dan keistimewaan raja yang nyata sekali rakyat tidak boleh mempersoalkannya. Dengan cara ini kedudukan raja terjamin.
• Undang-undang dan adat juga dapat menentukan tanggungjawab hak setiap anggota masyarakat. Sebagai contoh dalam Undang-undang Laut Melaka jelas dinyatakan tugas dan tanggungjawab seorang nakhoda, jurumudi, jurubatu dan sebagainya. Jika dilihat dalam adat Temenggung pula jelas dinyatakan bahawa raja mempunyai kuasa mutlak dan rakyat pula menerima tanpa ragu-ragu.
• Jika semua ini dipatuhi dan rakyat tahu peranan dan tugas masing-masing, maka keamanan dan keharmonian terjamin dan hidup aman berkekalan.
• Salah satu undang-undang bertulis yang terdapat di Melaka ialah Undang-undang Melaka atau lebih dikenali sebagai Hukum Kanun Melaka. Undang-undang ini mengandungi 44 bab yang antara lain dinyatakan tugas raja dan pembesar serta peraturan rasmi di istana.
• Selain daripada itu dinayatakan juga hukuman yang dikenakan ke atas penderhaka dan pencuri. Perbuatan jenayah seperti mencuri, membunuh, tidak menurut perintah raja akan dikenakan hukuman yang setimpal. Sebagai contoh hukuman seorang pembunuh ialah hukuman bunuh
• Dinyatakan juga dalam Hukum Kanun Melaka bahawa seseorang raja itu mempunyai pembantu dalam melaksanakan urusan kerajaan. Sebab itulah wujud system pembesar Berempat iaitu Bendahara, Temenggung, Penghulu bendahari dan Laksamana yang mempunyai peranan dan tugas masing-masing dalam urusan kerajaan.
• Menurut undang-undang Melaka, hukuman yang lebih berat akan dikenakan kepada seseorang yang berpangkat tinggi jika didapati bersalah. Penghakiman akan dilaksanakan oleh sultan dan pembesar negeri.
• Oleh kerana Islam merupakan agama rasmi Kesultanan Melayu Melaka, maka undang-undang yang digubal sebenarnya berdasarkan hukum syarak. Ini bersesuaian dengan taraf Melaka sebagai pusat penyebaran agama Islam yang utama di Nusantara.
• Undang-udang 99 Perak pula mengandungi 99 perkara. Undang-undang ini tergolong dalam rumpun adat temenggung dan dikatakan sebagai undang-undang yang paling bertimbang rasa dan berperikemanusiaan.
• Didalam undang-undang ini disenaraikan tugas dan tanggungjawab sultan, pembesar dan penghulu untuk memudahkan pentadbiran kerana jelas dinyatakan pembahagian dan pengkhususan kerja itu agar tidak timbul kekeliruan.
• Disenaraikan juga cara dan syarat perlantikan pegawai-pegawai kerajaan. Sebagai contoh perlantikan seorang kadi mestilah mempunyai pengetahuan yang mendalam tentang Islam.
• Selaian itu undang-undang ini menyebut tentang hal dakwa mendakwa dikalangan anggota masyarakat
• Undang-undang ini juga menyebut garis panduan tentang hubungan antara pemerintah dengan pembesar serta antara golongan pemerintah dengan rakyat.
• Peraturan tentang pembahagian harta, perhambaan dan perkahwinan turut dinyatakan . sebagai contoh dalam pewarisan harta, undang-undang ini menetapkan hak dan harta warisan anak.

Penutup
• Adat dan undang-undang penting dalam menjamin keamanan dan keharmonian hidup masyarakat.
• Dengan adanya garis panduan bagi golongan pemerintah dan yang diperintah, memudahkan lagi anggota masyarakat memainkan peranan masing-masing.
• Tidak dinafikan bahawa undang-undang yang terdapat di Perak dan Melaka menggunakan hukum syarak sebagai pedomannya kerana kedua-dua negeri tersebut menjadikan Islam sebagai agama rasminya

Jawap Soalan

Bincangkan faktor-faktor yang menyebabkan berlakunya kekacauan dengan meluas di Perak dan Selangor pada tahun 1870-an?

Sila tulis jawapan dulu dalam word dan kemudian copy and paste pada blog ini.
JANGAN LUPA NAMA ANDA DITULIS

Hubungan Inggeris dengan Negeri-negeri Melayu Utara

ARAHAN
1. Baca dan faham tajuk ini
2. Buat latihan bahagian pengenalan dan penutup. dalam bahagian Isi tulis dalam bentuk point.
3. Atau tuliskan isi sahaja yg patut dibincangkan dalam jawapan ini
4. Sperti biasa ikut arahan jika tidak kita akan kerugian.

Hubungan Inggeris,Siam dan Negeri-negeri Melayu Utara 1897-1909

Sebab-sebab Inggeris berminat menjalin hubungan persahabatan dengan Siam pada akhir abad ke 19
1. Negeri-negeri Melayu Utara terdiri daripada Kedah, Perlis,Kelantan dan Terengganu.

2. Negeri-negeri ini sebenarnya di bawah naungan Siam.

3. Bagaimanapun Inggeris berminat dengan NNMU kerana terdapat sumber :
• Mineral dan getah
• Boleh dijadikan pusat pemasaran barangan kilang Inggeris

4. Dalam masa yg sama Inggeris bimbang dengan kuasa-kuasa Barat yg lain seperti Perancis, Jerman, Rusia, dan Amerika Syarikat

5. Kebimbangan ini dapat dilihat daripada sikap Perancis yg telah Berjaya menduduki China dan cuba meluaskan pengaruhnya ke Siam dan NNMU. Keadaan ini menjadi bertambah genting apabila ada cadangan untuk membina Terusan Kra. Keadaan ini sudah tentu boleh menjejaskan perdagangan Inggeris yang melalui Selat Melaka dan Singapura.

6. Sementara Jerman pula cuba mendapatkan Langkawi untuk dijadikan pangkalan tentera laut di Asia Tenggara

7. Rusia cuba untuk mendapatkan Ujung Salang (Pulau Phuket) untuk dijadikan pangkalan arang batu.

8. Terengganu menjadi perhatian Amerika Syarikat untuk mendapatkan konsesi di sana.

9. Kebimbangan Inggeris terhadap kuasa Barat inilah yang mendorong ke arah
termeterainya beberapa perjanjian bagi memastikan kepentingan mereka terjamin

Pengisytiharaan Inggeris Perancis – Januari 1896

1. Tujuan Inggeris membuat perjanjian dengan Perancis ialah bagi menyekat kemaraan Perancis ke Siam dan dengan ini Siam kekal sebagai Negara penampan bagi mengelakkan pertembungan kuasa Inggeris di India dan Perancis di Indocina.

2. Kedua-dua belah pihak bersetuju mengekalkan kemerdekaan Menam Chao Phrya.

Perjanjian Sulit Inggeris-Siam 6 April 1897

1. Siam bersetuju tdk akan menyerahkan sebarang wilayah ke Selatan garis lintang 11darjah utara kpd kuasa lain tanpa kebenaran Inggeris. Sebagai balasan Inggeris akan membantu Siam jika wilayah tersebut diserang


Perjanjian Sempadan 1899

1. Dalam perjanjian ini Inggeris dan Siam mengakui Reman di bawah wilayah Siam dan
Kedah, Kelantan, serta Terengganu adalah jajahan takluk Siam.

2. Sebenarnya perjanjian ini telah menyelesaikan masalah sempadan antara Perak
(Inggeris) dan Reman (Siam)


Pengisytiharaan Inggeris Siam 6.8.1902

sebab-sebab pengisytiharaan Siam

1. Kebimbangan Inggeris terhadap kuasa-kuasa asing spt yg dibincangkan di atas.

2. Peristiwa ini tercetus apabila seorang saudagar Inggeris iaitu R.W. Duff yg telah memajak tanah seluas 2000 batu persegi drp sultan Kelantan. Pemajakan ini dibantah oleh Siam kerana tidak meminta keizinan daripada pemerintah Siam . Duff yang berada dalam keadaan delima meminta bantuan Inggeris dan menggugut akan mendapatkan bantuan drp Perancis atau Jerman sekirannya enggan membantu. Oleh itu Frank Swettenham mendesak Siam supaya mengesahkan permintaan R.W.Duff.

3. Tindakan Siam mengukuhkan kuasa di NNMU mencetuskan rusuhan terutamanya Petani dan Kelantan yg anti Siam. Apabila Raja Abdul Kadir dari petani dipenjarakan, Sultan Mahmud IV dari Kelantan berasa bimbang akan kedudukannya. Baginda akan meminta bantuan kuasa Eropah yg lain sekirannya Inggeris enggan membantu

4. Frank Swettenham iaitu Gabenor NS dan PJT NNMB berjanji akan mempengaruhi Kerajaan Britain utk mengubah dasarnya ke atas NNMU. Menurutnya Siam tdk berupaya menguruskan NNMU dan kemungkinan meminta bantuan kuasa Eropah yg lain. Bagi memastikan kepentingan Inggeris terjamin perlu negeri-negeri tersebut dilindungi agar tdk jatuh ke tangan kuasa Eropah yg lain

5. Frank juga tlh menguggut kpd Siam iaitu sekiranya Siam enggan berunding dgnnya, Inggeris akan mengiktiraf Kelantan dan Terengganu sebagai negeri bebas.

6. Ugutan tersebut telah membawa kpd pengisytiharaan Inggeris Siam 1902
Syarat-syarat perjanjian :

 Hubungan luar kelantan dan Terengganu diawasi oleh Siam
 Penasihat berbangsa Inggeris dilantik oleh Siam keatas negeri Kelantan dan
Terengganu
 Kelantan dan Terengganu tdk boleh serahkan konsesi kpd kuasa asing tanpa izin
Siam
 Siam berhak menerima 10% drp pendapatan NNMU yg melebihi SP$100 000.

Perjanjian Bangkok

1. Pakatan kerjasama antara Inggeris dan Perancis pada tahun 1904 telah berjaya menamatkan perluasan kuasa dan pengaruh Perancis di NNMU.

2. Pakatan ini membawa kesan negatif kpd Siam kerana British enggan membantu Siam ketika Perancis menyerang dan merampas wilayah Siam. Ini bermakna British tdk mematuhi isi perjanjian Sulit British Siam yg ditandatangani pada 1897. Siam ingin membatalkan perjanjian 1897 tetapi sedar British tdk akan sewenang-wenangnya menghapuskan perjanjian tersebut.

3. Sebanyak 10 rundingan tlh dijalankan antara Siam dan British dan pada 9 Julai 1909, Perjanjian Bangkok tlh ditandatagani

Syarat-syarat Perjanjian Bangkok 9 Julai 1909

 Siam bersetuju menyerahkan Kedah,Perlis Kelantan dan Terengganu kepada Kerajaan
British
 Perjanjian Sulit British Siam 1897 dibatalkan
 British menyerahkan kembali hak wilayah asingan kepada Siam.
 Siam bersetuju tdk akan menyerahkan mana-mana kawasan kpd sebarang kuasa asing
tanpa kebenaran British. Siam juga tdk akan membenarkan kuasa asing membina
terusan di Segenting Kra.

 British tdk akan campur tangan dalam hal ehwal tanah jajahan Siam.

6. Pada 1930 semua negeri di T.Melayu tlh menerima penasihat dan residen Inggeris
dan pada masa yang sama hubungan NNM dgn Siam terputus sama sekali.

SOALAN

Perincikan tahap-tahap perluasan kuasa Inggeris di negeri-negeri Melayu Utara hingga 1909

Perpindahan Pusat Pentadbiran Neger--Negeri Selat

Kelemahan sistem pentadbiran Negeri-negeri Selat di India menyebabkan ianya
dipindahkan ke London. Bincangkan.

Sejak Negeri-negeri Selat diletakkan di bawah pentadbiran kerajaan British di India, maka telah timbul pelbagai sungutan di kalangan masyarakat di Negeri-negeri Selat dan golongan saudagar. ini kerana pada keseluruhannya, kerajaan India tidak dapat mengawal keadaan di Negeri-negeri Selat. Malahan, mereka juga tidak suka berada di bawah pengawalan India kerana sikap tidak ambil peduli terhadap hal-ehwal Negeri-negeri Selat yang akhirnya banyak menimbulkan pelbagai masalah pentadbiran dan kemerosotan ekonomi, terutama di Singapura. Akhirnya, timbul isu mendesak oleh rakyat tempatan khususnya para pedagang Singapura supaya pentadbiran Negeri-negeri Selat dipindahkan ke London
Isu perpindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat telah ditimbulkan oleh George Eari dan diteruskan oleh Anderson pada tahun 1840-an. Isu ini terus memuncak apabila kerajaan India memutuskan bahawa kerajaan akan melaksanakan penggunaan mata wang Rupee dan cukai pelabuhan akan dikenakan di Negeri-negeri Selat pada tahun 1855 dan 1856. Isu perpindahan ini akhirnya dimuatkan di akhhar dan menjadi perbincangan hangat di kalangan saudagar. Pada bulan April 1858, isu ini telah dibentangkan di Parlimen British. Golongan saudagar diketuai oleh W.H Read dan bekerjasama dengan John Crowford bekas Residen Singapura telah berusaha mempengaruhi menteri dan ahli Parlimen British untuk menyokong perpindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat. Kerajaan British telah menghantar Sir Hewlee Robinson ke Negeri-negeri Selat untuk laporan peruntukan yang diperlukan Akhirnya pada 1 April 1867, pentadhiran Negeri-negeri Selat diletakkan di bawah kawalan Pejabat Tanah Jajahan di London.
Kelemahan-kelemahan yang wujud dalam sistem pentadbiran Negeri-negeri Selat, misalnya sikap tidak prihatin dan pengabaian kerajaan India terhadap masalah Negeri-negeri Selat telah menyebabkan ianya terpaksa dipindahkan ke Landon. Memandangkan kedudukan Negeri-negeri Selat yang terletak jauh dari India, maka sukar untuk kerajaan India melaksanakan pendbirannya dengan berkesan. Tambahan pula, masalah pentadbiran di Negeri-negeri Selat tidak serupa dengan masalah yang dihadapi oleh kerajaan India di negara tersebut. Sikap pengabaian kerajaan India terhadap pentadbiran Negeri-negeri Selat terserlah apabila Syarikat Hindia Timur kehilangan monopoli perdagangan di negara China pada tahun 1833. ini kerana Syarikat Hindia Timur tidak lagi memerlukan negeri negeri Selat sebagai pelabuhan persinggahan bagi sebilangan kapalnya yang berlayar di antara India dengan Negara China. Pengabaian oleh kerajaan India juga jelas dalam hal-hal seperti kegiatan lanun yang berleluasa di perairan Selat Melaka yang boleh menyebabkan keselamatan pedagang dan perdagangan di negeri-negeri Selat terancam. Kegiatan kongsi Gelap Cina turut mengganggu perdagangan dan ketenteraman di Negeri-negeri Selat. Golongan pedagang membantah kegiatan tersebut kerana mengancam keamanan yang diperlukan bagi kemajuan perdagangan. Walau bagaimanapun, kerajaan India tidak mahu mengatasi masalah tersebut kerana pendapatan yang diperoleh dari negeri-negeri Selat tidak cukup dan kerajaan India tidak mahu menggunakan wang mereka sendiri.
Dasar pengurangan pegawai juga telah dilakukan oleh kerajaan India untuk menjimatkan perbelanjaan pentadbiran Negeri-negeri Selat seterusnya menyebabkan kecekapan pentadbiran negeri-negeri Selat telah merosot. Ini kerana negeri-negeri Selat semakin maju, namun bilagan pegawai yang dihantar ke Negeri-negeri Selat juga tidak terlatih dalam sistem pentadbiran tempatan. Kebanyakan mereka masih muda dan tidak faham tentang bahasa serta adat resam penduduk tempatan. Oleh itu, timbul pelbagai masalah dalam sistem pentadbiran dan sukar untuk mereka melaksanakan tugas dengan cekap. Pegawai yang dihantar juga tidak bekerja dengan bersungguh-sungguh kerana gaji mereka yang rendah dan kenaikan pangkat yang tidak terjamin. Akibat daripada masalah tersebut, amalan rasuah berleluasa di kalangan pegawai. Kerajaan India juga mengabaikan keamanan dan undang-undang di Negeri-negeri Selat, di mana bilangan anggota polis tidak cukup untuk menjaga ketenterarnan. Misalnya pada tahun 1831, hanya terdapat 18 orang polis untuk menjaga penduduk seramai 16 000 orang di Singapura. Begitu juga dengan sistem keadilan di Negeri-negeri Selat yang tidak cekap kerana tidak ada hakim dan peguam yang terlatih serta kekurangan mahkamah untuk membicara dan mengadili kes-kes jenayah serta awam. Misalnya, hanya terdapat seorang hakim di Negeri-negeri Selat pada tahun 1856. Ini juga menyebabkan banyak kes tertangguh, namun kerajaan India tidak mengambil sebarang tindakan bagi mengatasi masalah tersebut.
Kelemahan dalam sistem perwakilan juga menyebabkan pentadbiran Negeri-negeri Selat dipindahkan Kerajaan Negeri-negeri Selat mempunyai Majlis Perundangan untuk memilih wakil-wakil rakyat dalam menyuarakan pendapat berkenaan pentadbiran Negeri-negeri Selat. Jadi, undang-undang digubal dan diluluskan di Majlis Perundangan di Calcutta atau Parlimen. Undangundang yang diluluskan di Calcutta ataupun di London tidak sama dengan keadaan di Negeri-negeri Selat kerana keadaan sosial ekonomi Negeri-negeri Selat jauh berbeza daripada India dan Britain. Malahan, undang-undang digubal tanpa menghiraukan pandangan pegawai-pegawai tempatan. lni kerana pedagang Negeri-negeri Selat tidak puas hati dengan tindakan kerajaan India. Oleh itu, menuntut penubuhan sebuah Majlis Perundangan dengan perwakilan tempatan supaya mereka mempunyai hak dalam pentadbiran serta dasar-dasar dan undang-undang dapat digubal berdasarkan pandangan pegawai tempatan.
Pembuangan banduan oleh kerajaan India ke Negeri-negeri Selat telah menyemarakkan lagi semangat penduduk tempatan untuk mendesak kerajaan India memindahkan pentadbiran Negeri-negeri Selat ke London. Menjelang tahun 1857, lebih daripada 4000 orang banduan dihantar untuk menjalani latih hukuman di Negeri-negeri Selat Saudgar Negeri-negeri Selat yang diketuai oleh WH Read membantah keras tindakan India yang menjadikan Negeri-negeri Selat sebagai tempat pembuangan banduan. Mereka mendakwa bahawa kehadiran banduan di sekeliling mereka merendahkan imej serta mengancam nyawa mereka. Selain itu Negeri-negeri Selat terpaksa membiayai semua perbelanjaan untuk menanggung banduan tersebut. Mereka turut membantah tindakan kerajaan India yang sengaja menambah beban kewangan dan sosial ke atas mereka. Kerajaan India juga mengamalkan dasar tidak campur tangan di Negeri-negeri Selat yang akhirnya merugikan saudagar yang berdagang. Mereka inginkan kerajaan India campur tangan dan menamatkan keadaan huru-hara seperti perang perebutan takhta dan peperangan antara kongsi gelap Cina yang semakin berleluasa demi meluaskan pengaruh Inggeris di negeri-negeri Melayu. Mereka juga berharap keamanan di Negeri-negeri Selat dapat dipulihkan untuk kemajuan perdagangan dan pelaburan. Narnun. kerajaan India degil dan enggan melanggar dasar tidak campur tangan terhadap Negeri-negeri Selat. Sebaliknya, kerajaan India mengikuti dasar proSiam. Dasar ini merugikan perdagangan Negeri-negeri Selat. Perluasan kuasa Siam ke atas negeri-negeri Melayu seperti Kedah, Kelantan dan Terengganu tidak disekat oleh kerajaan India. Akibatnya, perdagangan Negeri-negeri Selat dengan negeri-negeri tersebut terjejas.
Pada tahun 1855 kerajaan India telah meluluskan Akta Mata Wang. Akta ini menjadikan mata wang India, iaitu Rupee sebagai mata wang sah di Negeri-negeri Selat untuk menggantikan mata wang Sepanyol. Saudagar Negeri-negeri Selat menentang Akta Mata Wang ini kerana menjejaskan perdagangan mereka disebabkan nilai mata wang Rupee tidak stabil berbanding nilal mata wang Sepanyol. Akibat bantahan itu, kerajaan India menarik balik perlaksanaan Akta Mata Wang. Selain itu pada tahun 1856, kerajaan India telah meluluskan satu lagi undang-undang, iaitu mengenakan cukai pelabuhan ke atas Negeri-negeri Selat ini merupakan satu lagi cara kerajaan India untuk memperoleh pendapatan dan Negeri-negeri Selat bagi membiayai perbelanjaan Negeri-negeri Selat. Namun, langkah tersebut mengancan taraf pelabuhan bebas Negeri-negeri Selat, terutama Singapura yang kemakmurannya bergantung pada perdagangan bebasnya. Penentangan dibuat dan pengenaan cukai pelabuhan ini akhirnya dimansuhkan.
Kesimpulannya, masalah dan kelemahan dalam sistem pentadbiran di Negeri-negeri Selat yang berpunca daripada tindakan melulu tidak ambil peduli oleh kerajaan India telah membawa kepada perpindahan pentadbiran Negeri-negeri Selat, selepas perpindahan kerajaan Negeri-negeri Selatt berusaha untuk menyelesaikan masalah yang rnenimbulkan rasa tidak puas hati. Antara langkah yang diambil ialah menamhahkan bilangin hakim, kakitangan kerajaan, anggota polis dan sebagainya. Pejabat Tanah Jajahan tetap meneruskan dasar tidak campur tangan di negeri-negeri Melayu sehingga Gabenor Sir Andrew Clarke memulakan dasar campur tangan pada tahun 1874.

Johor Negeri Yang Tidak dijajah

Johor merupakan satu-satunya negeri Melayu yang terakhir dikuasai oleh British.Bincangkan faktor-faktor Johor dapat mengekalkan kemerdekaannya.

Pengenalan
Johor menjadi negeri Melayu yang terakhir menerima penasihat British iaitu Douglas Campbell pada tahun 1914. Terdapat beberapa faktor yang mendorong kejayaan Johor mengekalkan kemerdekaannya

isi penting
faktor-faktor yang mendorong
Kebijaksanaan pemerintah-pemerintah Johor dalam melaksanakan pentadbiran yang lebih cekap dan sistematik terutamanya Temenggung Ibrahim dan Sultan Abn Bakar. Pembaharuan yang dilaksanakan:

i) Tahun 1895 — diperkenalkan Undang-undang Tubuh Kerajaan Johor. Undang-undang Tubuh ini menjamin pemerintah yang teratur dan kuasa sultan diperkukuh.
ii) Pentadbiran Johor mirip pentadbiran Barat yang dilaksanakan di Singapura. Negeri Johor dibahagi kepada beberapa buah daerah untuk memudahkan pentadbiran.
iii) Menjadikan Johor Bharu (Tanjung Puteri) sebagai ibu negeri dan tempat semayam raja/sultan.
iv) Golongan birokrasi Johor terdiri daripada kaum elit Melayu yang taat setia dan taat. Pembesar-pembesar menggabungkan ciri-ciri moden dan cirri-ciri pemerintahan Melayu tradisional.
v) Pentadbiran Johor dibahagi kepada beberapa jabatan seperti Jabatan Tanah dan Kerja Raya, Sistem Kehakiman, Pasukan Polis, Jabatan Pendidikan Sekular, dan Jabatan Khazanah.
vi) Sultan Abu Bakar dibantu oleh Jemaah Menteri dan Majlis Negeri. Di samping itu, baginda telah mengupah beberapa orang penasihat Eropah.

Sistem pentadbiran Johor berbentuk ala Barat. Sultan Abu Bakar tidak memberi peluang kepada British untuk meluaskan kuasanya.

(b) Kewibawaan dan kebijaksanaan pegawai-pegawai kanan kerajaan Johor membantu mengekalkan kemerdekaan Johor seperti
(i) Dato’ Jaafar bin Haji Muhamad mengadakan beberapa pembaharuan:
- Mewajibkan pegawai British memakai pakaian rasmi kerajaan Johor.
— Mengarah bendera Union Jack dikibarkan lebih rendah daripada bendera negeri Johor.
- Menetapkan surat-surat rasmi kerajaan ditulis dalam bahasa Melayu.

(ii) Dato’Abdul Rahman b. Andak
- Mengawal hal ehwal luar negeri Johor untuk menghalang British menjajah Johor Contoh: Menghalang pembinaan landasan kereta api merentasi Johor ke Singapura.
- Memastikan hubungan persahabatan terus terjalin dengan pegawai-pegawai British.

(iii) Dato’Muhamad Salleh b. Perang
- Bertanggungjawab membuat perancangan pembangunan negeri Johor. Beliau telah melukis peta negeri Johor dan ini memudahkan urusan pembangunan negeri Johor.

(iv) Dato’Muhamad Ibrahim b. Munsyi.
- Bertanggungjawab memajukan pendidikan moden di Johor.

usaha gigih pemimpin-pemimpin kanan membantu mengekalkan kedaulatan Johor
(c) Perhuhungan baik dengan British.
i) Hubungan baik diwujudkan antara pegawai British di Ncgeri-negeri Selat dengan kerajaan British di London.
ii) Hubungan baik amat menguntungkan kerana:
- Temenggung Ibrahim mengukuhkan kedudukannnya.
- Gelaran Maharaja dan sultan yang diberi kepada Sultan Ahu Bakar yang diiktiraf oleh British.
(d) Tidak berlaku kekacauan di Johor.
(i) Mengawal kemasukan penghijrahan orang China ke Johor melalui Sistem Kangco. Kerajaan Johor hanya membenarkan kongsi gelap Gee Hin sahaja masuk ke Johor. Dengan cara ini tidak berlaku pergaduhan antara kongsi gelap Cina dengan Johor.
(ii) Tiada masalah perebutan takhta antara pembesar-pembesar Melayu dan perebutan takhta antara perwarisan takhta Sultan.

Keadaan yang aman tidak memberi sebarang alasan untuk British campur tangan di Johor.
(e) Kurang potensi ekonomi
(i) Negeri Johor tidak mempunyai bijih timah yang amat diperlukan oleh British. Kekurangan kepentingan ekonomi mengurangkan minat British untuk menguasai Johor.
Kesimpulan
Kejayaan British meluaskan kuasanya ke Johor membuktikan kejayaan British rnelengkapkan proses imperialisme di Tanah Melayu

Sistem Ekonomi Sara Diri

“Sistem ekonomi Tanah Melayu sebelum campur tangan British bersifat ekonomi
sara diri semata-mata.” Jelaskan.

Masyarakat Melayu tradisional telah mempunyai satu bentuk sistem ekonomi sara diri sejak awal lagi. Sistem ekonomi sara diri yang terbentuk cukup untuk menyara hidup tertumpu kepada kegiatan pertanian, penternakan binatang, pungutan hasil hutan, dan perlombongan secara kecil-kecilan. Walau bagaimanapun, kegiatan ekonomi berbentuk komersial telah pun bermula sebelum campur tangan British
Sistem ekonomi sara diri ialah kegiatan ekonomi yang dikendalikan bagi mendapatkan bahan-bahan makanan dan hasil-hasil lain untuk memenuhi keperluan hidup seharian, iaitu bagi menyara keperluan keluarga sendiri. Petani-petani menggunakan cara pertanian yang asas sahaja. Peralatan tradisional dan tenaga binatang telah digunakan. Tenaga manusia pula terdiri daripada anggota keluarga. Lebihan hasil akan ditukarkan untuk mendapatkan barang-barang keperluan yang tidak dapat mereka keluarkan.
Masyarakat Melayu tradisional yang tinggal di pesisiran sungai dan kawasan pedalaman
menanam padi_sawah dan padi_huma. Penanaman padi adalah kegiatan pertanian sara diri utama.
Padi sawah ditanam di kawasan lembah sungai atau tanah rendah. Padi huma pula ditanam di kawasan bukit atau kawasan pedalaman. Kawasan penanaman padi di Tanah Melayu terdapat di Negeri Kedah, Pahang, dan Kelantan. pengairan penting dalam penanaman padi. Petani-petani akan membina terusan dan parit untuk tujuan tersebut.
Selain penanaman padi, pertanian sara diri juga mengusahakan penanaman tanaman lain seperti pisang, jagung, ubi kayu, dan buah-buahan. Di samping itu mereka juga menjalankan kegiatan menternak dan memburu binatang, mengumpulkan hasil-hasil hutan, menangkap ikan. Terdapat sebilangan kecil yang mengusahakan perlombongan sebagai kerja sambilan.
Di samping sistem ekonomi sara diri yang lebih menumpukan kepada kegiatan pertanian, masyarakat Melayu tradisional telah menjalankan sistem ekoriomi komersial berlandaskan perdagangan dan perlombongan. Sebelum campur tangan British, masyarakat Melayu tradisional ini telah menjalinkan hubungan perdagangan dengan negara-negara Eropah, China, dan India melalui pelabuhan Singapura.
Di Negeri Johor, lada hitam dan gambir telah diusahakan antara tahun 1840 hingga tahun 1850- an di bawah Sistem Kangcu. Tanaman ini mendapat pasaran yang besar di Eropah dan Singapura. Lada hitam dan gambir ditanam di sepanjang sungai secara besar-besaran untuk tujuan eksport.
Sebelum campur tangan British, Negeri Johor terbukti sebagai sebuah negeri yang giat dalam perdagangan. Negeri Johor juga menghasilkan bähañ-bahan seperti getah perca, sagu, dan koko. Kayu balak, pengeluaran dieksport ke India di bawah kawalan Syarikat Peterson, Simons and Co. Kayu balak yang telah diproses dieksport ke China, Mauritius, Jawa, dan Sri Lanka.
Di Seberang Perai, buah pala, cengkih, dan tebu diusahakan oleh orang Eropah.Ubi kayu ditanam di Melaka dan dianggarkan bahawa terdapat 400 hektar ladang ubi kayu di Melaka pada tahun 1860.
Terengganu juga telah menjalankan perdagangan dengan Negeri China sebelum campur tangan British. Terengganu mengeksport emas bijih timah, rotan, dan damar. Sultan Terengganu menggalakkan usaha mencari gali emas di kawasan Ulu Nerus dan bijih timah di Kemaman.
Kegiatan ekonomi komersial juga amat jelas dalam bidang perlombongan. Perlombomngan bijih timah giat dija1ankan di negeri Perak terutamanya di kawasan Hilir Perak, Kinta, dan Larut. Lombong-lombong ini kepunyaan pembesar-pembesar Melayu. Orang Cina dibawa dari Pulau Pinang dan Melaka untuk mengusahakan perusahaan ini kerana mereka menggunakan teknologi moden seperti pam dedah dan roda air.
Di Selangor, perlombongan bijih timah dijalankan di Lukut dan kawasan Kelang. Di Negeri Sembilan, orang Cina telah melombong di Sungai Ujung sejak tahun 1828 lagi.
Sistem ekonomi komersial yang dijalankan memerlukan modal yang besar, teknologi moden, dan diusahakan dalam skala yang besar. Oleh sebab itu, modal dan kepakaran asing sangat diperlukan. Pada mulanya, modal Cina adalah lebih penting daripada modal Eropah.
Jelaslah bahawa sistem ekonomi masyarakat Melayu tradisiorial bukan sahaja berbentuk sara diri, malah juga berbentuk ekonomi komersial sebelum campur tangan British. Kedua-diia bentuk sistem ekonomi ini dijalankan serentak.

NEGERI-NEGERI MELAYU UTARA

Analisakan factor-faktor yang membawa kepada perubahan sikap Inggeris terhadap Negeri-negeri Melayu Utara pada akhir abad ke 19.

Pada awalnya, lnggeris menjalankan dasar tidak mahu campur tangan di negeri-negeri Melayu Utara. Hasrat ini adalah bertujuan untuk melindungi hubungan baiknya dengan pihak Siam. di samping cuba mengelakkan dan tercetusnya sengketa politik yang boleh menyebabkan peperangan dan menelan perbelanjaan yang tinggi. Bagaimanapun. hasrat ini tidak kekal lama. Minat lnggeris terhadap negeri-negeni Melayu mulai berubah pada abad ke-19 daripada dasar tidak campur tangan kepada dasar campur tangan.
Terdapat beberapa faktor yang mendorong berlakunya perubahan sikap lnggeris terhadap Negeri-negeri Melayu Utara. Pertamanya. adalah disebabkan tamatnya permusuhan di antara Inggeris dan Perancis pada akhir abad ke-19. Sebelum itu. kedua-dua kuasa saling bermusuhan. Masing-masing berusaha mengembangkan pengaruh masing-masing untuk mengatasi satu sama lain di Asia Tenggara. Ketika itu, Inggeris berada di Myanmar manakala Perancis di Indochina. Oleh itu, Inggeris seboleh mungkin cuba mengelakkan daripada mempunyai sempadan yang sama dengan Perancis. Walau bagaimanapun. pada 15 Januari 1896. Perjanjian Sulit Inggeris-Perancis telah ditandatangani, kedua kedua kuasa telah menyatakan persetujuan untuk tidak mara ke Lembah Menam Chao Phraya di Thailand. Kemudiannya. persaingan Inggeris-Perancis telah ditamatkan dengan wujudnya pakatan Inggeris-Perancis pada 8 April 1904. Dengan wujudnya hubungan baik di antara Inggeris dan Perancis ini maka, Inggeris telah menggunakan peluang untuk memberi perhatian kepada Negeri-negeri Melayu Utara. Secara tidak langsung, Inggeris dapat menyekat kemungkinan berlakunya campur tangan Perancis di Siam bagi menentang dasar imperialisme lnggenis.
Campur tangan Inggeris di Negeri-negeri Melayu Utara juga adalah didorong oleh wujudnya rasa bimbang terhadap penglibatan kuasa kuasa barat yang lain di Negeri-negeri Melayu Utara. Menjelang tahun 1880-an, beberapa buah kuasa Eropah bersaing untuk mendapatkan kawasan dari tanah jajahan di Asia Tenggara. Negara Jerman telah wujud sebagai sebuah negara yang besar dan kuat selepas penyatuan yang dibuat oleh Otto Von Bismark. Jerman yang ketika itu memerlukan sebuah petempatan di Asia Tenggara telah cuba untuk mendapatkan Pulau Langkawi antara tahun 1899 hingga tahun 1900. Manakala Rusia pula sedang memujuk pihak Siam di Bangkok agar menyerahkan Teluk Siam dan Ujang Salang. Amerika Syarikat pula sedang berusaha untuk mendapatkan Konsesi kawasan perlombongan arang batu di Terengganu pada tahun 1901. Perluasan pengaruh kuasa-kuasa Eropah ini cukup membimbangkan pihak Inggeris. Inggeris tidak mahu sebarang Negeri-negeri Melayu Utara jatuh ke tangan kuasa Eropah yang lain. Demi kepentingan ekonomi dan politik mereka. lnggeris perlu bertindak terlebih dahulu ke atas Negeri-negeri Melayu Utara sebelum kuasa-kuasa barat lain berbuat demikian. Lagipun, Inggeris sudah pun bertapak di negeri-negeri Melayu yang lain dan merasakan mereka mempunyai hal. ke atas Negeri-negeri Melayu Utara.
Sikap pemerintah di Negeri-negeri Melayu Utara turut mempengaruhi minat Inggeris. Sejak dari awal lagi Raja-Raja Melayu tidak begitu berminat berada di bawah naungan Siam. Sultan Kelantan dan Terengganu masing masing berusaha membebaskan negeri mereka dari naungan Siam. Sebagai bukti. pada tahun 1902 Sultan Muhammad dari Kelantan telah berangkat ke Singapura untuk meminta perlindungan Inggeris. Sekiranya Inggeris enggan memberi perlindungan dan bantuan. baginda akan cuba mendapatkan bantuan daripada kuasa Eropah yang lain. Situasi ini menjadikan pihak Inggeris tidak mempunyai pilihan melainkan melibatkan diri dan campur tangan di negeri tersebut.
Desakan daripada saudagar-saudagar turut mempengaruhi perubahan minat Inggeris. Sebahagian besar daripada pedagang Eropah yang berada di Negeri-negeri Melayu Utara ialah berbangsa lnggeris. Mereka mendesak agar pihak Inggeris turut meluaskan proses campur tangan di Negeri-negeri Melayu Utara. Salah seorang saudagar Inggeris yang berpengaruh ketika itu iaitu R.W. Duff. Beliau telah berjava mendapatkan kawasan seluas 2000 batu persegi daripada Sultan Kelantan untuk dimajukan. tetapi ditentang oleh Siam. Justeru itu. R.W. Duff telah mengemukakan tuntutan kepada kerajaan Inggeris supaya campur tangan di Negeri-negeri Melayu Utara terutamanva di Kelantan sebagai langkah penyelesaian kepada masalahnya. Duff juga mengugut untuk mendapatkan bantuan Perancis dan Jerman sekiranya Inggeris keberatan membantunya.
Di samping itu. pegawai-pegawai lnggeris di Negeri-negeri Selat dan Negeri-negeri Melayu Bersekutu turut memainkan peranan penting dalam mengubah dasar kerajaan Inggeris terhadap Negeri-negeri Melayu Utara. Frank Swettenham merupakan antara tokoh penting yang berjaya mempengaruhi kerajaan Inggeris untuk memulakan campur tangan di Negeri-negeri Melayu Utara. Sejak dari awal penglibatannya di Negeri-negeri Melayu, beliau telah berusaha menyedarkan kerajaan lnggeris terhadap pentingnya campur tangan di negeri-negeri Melayu. Turut sama menyokong minat ini ialah Sir Fredrick Weld yang menggesa Pejabat Tanah Jajahan supaya mengiktiraf dasar menegakkan kekuasaan Inggeris dalam erti kata sebenarnya di Tanah Melayu. Beliau turut menyokong perluasan kuasa Inggeris di utara Tanah Melayu bagi menyekat peluang kuasa Eropah lain bertindak menguasainya.
Kebetulan, pihak Siam sendiri menghadapi beberapa masalah yang mendorong pihaknya melepaskan Negeri-negeri Melayu Utara dan naungannya. Ketika itu. pendapatan yang diperolehi dari Negeri-negeri Melayu Utara tidak menguntungkan. Malahan Siam terpaksa mengeluarkan perbelanjaan untuk menampung masalah kewangan di negeri-negeri tersebut. Misalnya. negeri Kedah menghadapi krisis kewangan kerana membelanjakan sejumlah wang yang besar untuk menguruskan perkahwinan diraja. Siam terpaksa memberi pinjaman berjumlah SP $2 juta kepada Kedah. Keadaan ini membebankan Siam . Semasa pemerintahan Raja Chulalongkorn pada tahun 1868-1910, baginda berusaha mengembalikan kedaulatan negara Siam dengan memansuhkan hak wilayah asingan yang diperolehi oleh Inggeris melalui Perjanjian Bowring 1855. lnggeris yang pada mulanya keberatan untuk memansuhkan hak itu. akhirnya telah bersetuju menerimanya. Sebagai balasan. Negeri-negeri Melayu Utara telah diserahkan oleh Siam kepada Inggeris pada tahun 1909. Tambahan pula. pihak Siam merasakan bahawa terlalu sukar untuk mengendalikan Negeri-negeri Melayu Utara memandangkan sultan-sultan di negeri-negeri tersebut sedang berusaha untuk membebaskan negeri mereka dari naungan Siam. Sebagai contoh. sultan Terengganu enggan menerima seorang penasihat yang dilantik oleh kerajaan Siam pada tahun 1902. Justeru itu. Negeri-negeri Melayu Utara perlu diserahkan kepada Inggeris. Tambahan pula, lnggeris sanggup mengeluarkan modal yang besar bagi menyiapkan projek landasan kereta api di selatan Siam.
Disebabkan oleh faktor-faktor tersebut, maka rundingan telah diadakan untuk menyegerakan proses penyerahan negeri negeri Melayu Utara kepada pihak lnggeris. Persetujuan dimeterai melalui Perjanjian Bangkok yang ditandatangani pada 9 Julai 1909 Dengan itu. secara rasminya Negeri-negeri Melayu Utara diserahkan oleh Siam kepada Inggeris
Kesimpulannya. melalui Perjanjian Bangkok 1909. maka bermulalah era kekuasaan 1nggeris di Tanah Melayu. Negeri-negeri Melayu Utara telah menerima penasihat Inggeris secara berperingkat-peringkat. lanya didahului oleh negeri Kelantan pada tahun 1909. diikuti oleh Kedah pada tahun 1910. Terengganu pada tahun 1919 dan Perlis pada tahun 1932.

Perbezaaan adat perpatih dengan adat Temenggong

Huraikan perbezaan antara Adat Perpatih dengan Adat Temenggung yang diamalkan oleh masyarakat Melayu pada abad ke 19

Pengenalan

Adat Perpatih dan Adat Temenggung dapat dikategorikan sebagai hukum adat di negeri-negeri Melayu. Adat ini berasal dan Utara Sumatera dan dikembangkan oleh dua beradik iaitu Datuk Ketemenggungan yang kemudiannya berkuasa di Palembang (Adat Temenggung) dan Datuk Perpatih Pinang Nan Sebatang yang kemudiannya berkuasa di Pagar Ruyung (Adat Perpatih)

Adat Temenggung diamalkan di semua negeri kecuali Negeri Sembilan dan Naning di Melaka yang mengamalkan Adat Perpatih. Hukum adat ini meliputi segala aspek kehidupan, aturan hidup adat istiadat dan hidup bermasyarakat Hukum adat ini dipercayai dibawa masuk sekitar abad 15 M dan Kemudiannya berkembang di negeri-negeri taklukan Melaka. Contoh Undang-undang Johor yang diamalkan di Johor dan Kedah, Undang-undang Pahang di Pahang dan Undang-undang 99 Perak di Perak. Adat Temenggung kemudiannya diresapi dengan pengaruh Islam dan hukum syarak bermazhab Shafie

Perbezaan antara Adat Perpatih dan Adat Temenggung

(a) Bersifat Matriarchal I Patriarchal
- Dalam Adat Perpatih kaum wanita mempunyai kedudukan dalam masyarakat
• kaum wanita mempunyai hak dan keutamaan dalam mewarisi harta
• nisab keturunan juga dikira melalui suku ibu
• anak perempuan menjadi asas dalam wujudnya suku
— DalamAdatTemenggung, dalam keluarga kaum lelaki mempunyai kedudukan
• anak lelaki mempunyai hak dalam mewarisi harta
• susur keturunan diperkira dari sebelah lelaki
• Lelaki juga berperanan sebagai ketua keluarga

(b) Perkahwinan
— Dalam Adat Perpatih, suami dikenali sebagai orang Semenda
• bertanggungjawab menyediakan kediaman untuk isteri dan anak-anaknya
• tempat kediaman atau rumah kemudiannya menjadi hak isteri

(c) Tarafperkahwinan
— Dalam Adat Perpatih perkahwinan melibatkan berlainan suku dan tidak mengalakkan perkahwinan antara sesama suku kerana suku yang sama adalah dianggap bersaudara
— Dalam Adat Temenggung perkahwinan dibenarkan dengan sesiapa sahaja asal tiada mempunyai talian persaudaraan
• sekiranya bercerai dengan talak tiga boleh kembali rujuk setelah isterinya diceraikan oleh suami barunya
• dilarang berkahwin dengan perbezaan agama

(d) Pentadbiran
— Adat Perpatih bersifat demokrasi
• kuasa dibahagi antara Undang, Lembaga, Buapak, dan masyarakat
• pemilihan ketua dilakukan dengan persetujuan ketua yang berada di setiap peringkat
• masyarakat akan memilih Buapak, tiga Buapak pula dipilih oleh Lembaga, Lembaga memilih Undang dan Undang memilih dan melantik Yang Dipertuan Besar
— Dalam Adat Ternenggung pula pentadbiran diberikan keistimewaan
• pentadbiran diketuai oleh Raja atau Sultan dan dibantu oleh pembesar denganjawatan tertentu dan pembesar di peringkat wilayah
• sultan melantik pembesar
• ketua peringkat paling bawah ialah Ketua Kampung
• sultan berperanan sebagai lambang pepaduan antara rakyat dan ketua negara
• anak lelaki sultan merupakan pewaris takhta
• sekiranya tiada anak lelaki, adik lelaki sultan akan mewarisi takhta
• jika kedua-dua di atas tiada, maka Bendanara akan menjadi sultan
• keputusan pentadbiran dilakukan secara mesyuarat antara sultan dengan pembesar

(e) Perundangan
— Dalam Adat Perpatih undang-undang jenayah lebih bersifat menyedarkan manusia. bertimbang rasa dan berunsur pemulihan
• kesalahan yang dilakukan boleh ditebus dengan membayar ganti rugi
• ganti rugi mengikut tahap seperti seseorang yang dicederakan akan dibayar dengan ayam atau kambing, mangsa kecurian akan memperolehi kembali gantian barangnya, dan pembunuh akan menanggung kehidupan keluarga mangsa
• Yang Dipertuan Besar atau Undang sahaja yang boleh menjatuhkan hukuman bunuh
• Buapak dan Lembaga boleh menjatuhkan hukuman lain
— Dalam Adat Temenggung undang-undang jenayahnya lebih tegas
• hukuman terhadap pembunuhan ialah balasan bunuh
• raja akan menjatuhkan hukuman
(1) Semangat Kesukuan
Dalam Adat Perpatih ikatan persaudaraan adalah melalui suku
• setiap ahli keluarga berasaskan kepada suKu
Adat Temenggung tidak ada pengkhususan seperti Adat Perpatih
(g) Pembahagian harta
— Dalam Adat Perpatih, harta milik keluarga
• harta tidak dapat dipindah milik atau dijual kepada keluarga lainnya tanpa persetujuan ahli keuarga
— Dalam Adat Temenggung harta milik individu
• pindah milik harta dan penjualan ditentunkan pemilik harta berkenaan

Kesimpulan
Adat Perpatih dan Adat Ternenggung jelas mempunyai perbezaannya Walau bagaimanapun, kedua-dua hukum adat ini mempunyai maksud yang sama untuk melindungi anggota masyarakat, hidup dengan mematuhi kepada peraturan berdisiplin. rnenghormati sesama manusia, mematuhi adat istiadat. Kedua-duanya merupakan antara jenis hukum adat yang diamalkan di Tanah Melayu pada waktu dahulu (sekitar ahad 17M) dan masih berlangsung hingga hari ini khususnya di Negeri Sembilan dan Naning di Melaka.

Analisakan faktor-faktor yang membawa kepada perubahan sikap Inggeris terhadap Negeri-negeri Melayu Utara pada akhir abad ke 19.

Pada awalnya, lnggeris menjalankan dasar tidak mahu campur tangan di negeri-negeri Melayu Utara. Hasrat ini adalah bertujuan untuk melindungi hubungan baiknya dengan pihak Siam. di samping cuba mengelakkan dan tercetusnya sengketa politik yang boleh menyebabkan peperangan dan menelan perbelanjaan yang tinggi. Bagaimanapun. hasrat ini tidak kekal lama. Minat lnggeris terhadap negeri-negeni Melayu mulai berubah pada abad ke-19 daripada dasar tidak campur tangan kepada dasar campur tangan.

Terdapat beberapa faktor yang mendorong berlakunya perubahan sikap lnggeris terhadap Negeri-negeri Melayu Utara. Pertamanya. adalah disebabkan tamatnya permusuhan di antara Inggeris dan Perancis pada akhir abad ke-19. Sebelum itu. kedua-dua kuasa saling bermusuhan. Masing-masing berusaha mengembangkan pengaruh masing-masing untuk mengatasi satu sama lain di Asia Tenggara. Ketika itu, Inggeris berada di Myanmar manakala Perancis di Indochina. Oleh itu, Inggeris seboleh mungkin cuba mengelakkan daripada mempunyai sempadan yang sama dengan Perancis. Walau bagaimanapun. pada 15 Januari 1896. Perjanjian Sulit Inggeris-Perancis telah ditandatangani, kedua kedua kuasa telah menyatakan persetujuan untuk tidak mara ke Lembah Menam Chao Phraya di Thailand. Kemudiannya. persaingan Inggeris-Perancis telah ditamatkan dengan wujudnya pakatan Inggeris-Perancis pada 8 April 1904. Dengan wujudnya hubungan baik di antara Inggeris dan Perancis ini maka, Inggeris telah menggunakan peluang untuk memberi perhatian kepada Negeri-negeri Melayu Utara. Secara tidak langsung, Inggeris dapat menyekat kemungkinan berlakunya campur tangan Perancis di Siam bagi menentang dasar imperialisme lnggenis.

Campur tangan Inggeris di Negeri-negeri Melayu Utara juga adalah didorong oleh wujudnya rasa bimbang terhadap penglibatan kuasa kuasa barat yang lain di Negeri-negeri Melayu Utara. Menjelang tahun 1880-an, beberapa buah kuasa Eropah bersaing untuk mendapatkan kawasan dari tanah jajahan di Asia Tenggara. Negara Jerman telah wujud sebagai sebuah negara yang besar dan kuat selepas penyatuan yang dibuat oleh Otto Von Bismark. Jerman yang ketika itu memerlukan sebuah petempatan di Asia Tenggara telah cuba untuk mendapatkan Pulau Langkawi antara tahun 1899 hingga tahun 1900. Manakala Rusia pula sedang memujuk pihak Siam di Bangkok agar menyerahkan Teluk Siam dan Ujang Salang. Amerika Syarikat pula sedang berusaha untuk mendapatkan Konsesi kawasan perlombongan arang batu di Terengganu pada tahun 1901. Perluasan pengaruh kuasa-kuasa Eropah ini cukup membimbangkan pihak Inggeris. Inggeris tidak mahu sebarang Negeri-negeri Melayu Utara jatuh ke tangan kuasa Eropah yang lain. Demi kepentingan ekonomi dan politik mereka. lnggeris perlu bertindak terlebih dahulu ke atas Negeri-negeri Melayu Utara sebelum kuasa-kuasa barat lain berbuat demikian. Lagipun, Inggeris sudah pun bertapak di negeri-negeri Melayu yang lain dan merasakan mereka mempunyai hal. ke atas Negeri-negeri Melayu Utara.

Sikap pemerintah di Negeri-negeri Melayu Utara turut mempengaruhi minat Inggeris. Sejak dari awal lagi Raja-Raja Melayu tidak begitu berminat berada di bawah naungan Siam. Sultan Kelantan dan Terengganu masing masing berusaha membebaskan negeri mereka dari naungan Siam. Sebagai bukti. pada tahun 1902 Sultan Muhammad dari Kelantan telah berangkat ke Singapura untuk meminta perlindungan Inggeris. Sekiranya Inggeris enggan memberi perlindungan dan bantuan. baginda akan cuba mendapatkan bantuan daripada kuasa Eropah yang lain. Situasi ini menjadikan pihak Inggeris tidak mempunyai pilihan melainkan melibatkan diri dan campur tangan di negeri tersebut.

Desakan daripada saudagar-saudagar turut mempengaruhi perubahan minat Inggeris. Sebahagian besar daripada pedagang Eropah yang berada di Negeri-negeri Melayu Utara ialah berbangsa lnggeris. Mereka mendesak agar pihak Inggeris turut meluaskan proses campur tangan di Negeri-negeri Melayu Utara. Salah seorang saudagar Inggeris yang berpengaruh ketika itu iaitu R.W. Duff. Beliau telah berjava mendapatkan kawasan seluas 2000 batu persegi daripada Sultan Kelantan untuk dimajukan. tetapi ditentang oleh Siam. Justeru itu. R.W. Duff telah mengemukakan tuntutan kepada kerajaan Inggeris supaya campur tangan di Negeri-negeri Melayu Utara terutamanva di Kelantan sebagai langkah penyelesaian kepada masalahnya. Duff juga mengugut untuk mendapatkan bantuan Perancis dan Jerman sekiranya Inggeris keberatan membantunya.

Di samping itu. pegawai-pegawai lnggeris di Negeri-negeri Selat dan Negeri-negeri Melayu Bersekutu turut memainkan peranan penting dalam mengubah dasar kerajaan Inggeris terhadap Negeri-negeri Melayu Utara. Frank Swettenham merupakan antara tokoh penting yang berjaya mempengaruhi kerajaan Inggeris untuk memulakan campur tangan di Negeri-negeri Melayu Utara. Sejak dari awal penglibatannya di Negeri-negeri Melayu, beliau telah berusaha menyedarkan kerajaan lnggeris terhadap pentingnya campur tangan di negeri-negeri Melayu. Turut sama menyokong minat ini ialah Sir Fredrick Weld yang menggesa Pejabat Tanah Jajahan supaya mengiktiraf dasar menegakkan kekuasaan Inggeris dalam erti kata sebenarnya di Tanah Melayu. Beliau turut menyokong perluasan kuasa Inggeris di utara Tanah Melayu bagi menyekat peluang kuasa Eropah lain bertindak menguasainya.

Kebetulan, pihak Siam sendiri menghadapi beberapa masalah yang mendorong pihaknya melepaskan Negeri-negeri Melayu Utara dan naungannya. Ketika itu. pendapatan yang diperolehi dari Negeri-negeri Melayu Utara tidak menguntungkan. Malahan Siam terpaksa mengeluarkan perbelanjaan untuk menampung masalah kewangan di negeri-negeri tersebut. Misalnya. negeri Kedah menghadapi krisis kewangan kerana membelanjakan sejumlah wang yang besar untuk menguruskan perkahwinan diraja. Siam terpaksa memberi pinjaman berjumlah SP $2 juta kepada Kedah. Keadaan ini membebankan Siam . Semasa pemerintahan Raja Chulalongkorn pada tahun 1868-1910, baginda berusaha mengembalikan kedaulatan negara Siam dengan memansuhkan hak wilayah asingan yang diperolehi oleh Inggeris melalui Perjanjian Bowring 1855. lnggeris yang pada mulanya keberatan untuk memansuhkan hak itu. akhirnya telah bersetuju menerimanya. Sebagai balasan. Negeri-negeri Melayu Utara telah diserahkan oleh Siam kepada Inggeris pada tahun 1909. Tambahan pula. pihak Siam merasakan bahawa terlalu sukar untuk mengendalikan Negeri-negeri Melayu Utara memandangkan sultan-sultan di negeri-negeri tersebut sedang berusaha untuk membebaskan negeri mereka dari naungan Siam. Sebagai contoh. sultan Terengganu enggan menerima seorang penasihat yang dilantik oleh kerajaan Siam pada tahun 1902. Justeru itu. Negeri-negeri Melayu Utara perlu diserahkan kepada Inggeris. Tambahan pula, lnggeris sanggup mengeluarkan modal yang besar bagi menyiapkan projek landasan kereta api di selatan Siam.

Disebabkan oleh faktor-faktor tersebut, maka rundingan telah diadakan untuk menyegerakan proses penyerahan negeri negeri Melayu Utara kepada pihak lnggeris. Persetujuan dimeterai melalui Perjanjian Bangkok yang ditandatangani pada 9 Julai 1909 Dengan itu. secara rasminya Negeri-negeri Melayu Utara diserahkan oleh Siam kepada Inggeris

Kesimpulannya. melalui Perjanjian Bangkok 1909. maka bermulalah era kekuasaan 1nggeris di Tanah Melayu. Negeri-negeri Melayu Utara telah menerima penasihat Inggeris secara berperingkat-peringkat. lanya didahului oleh negeri Kelantan pada tahun 1909. diikuti oleh Kedah pada tahun 1910. Terengganu pada tahun 1919 dan Perlis pada tahun 1932.